De historie

Het ambachtsonderwijs

Begin vorige eeuw ijverden een aantal notabelen in Heerenveen voor de totstandkoming van ambachtsonderwijs. Tot dan was het al sinds de middeleeuwen in het gildesysteem gebruikelijk dat een vak in de praktijk bij een leermeester werd geleerd. Om dat onderwijs op een hoger peil te brengen en uiteindelijk het vakmanschap te verbeteren en vernieuwen werd in 1906 een vereniging opgericht De Heerenveense Ambachtsschool.

Op 30 november 1908 kon aan, wat toen nog de Verlengde Dracht heette, een gebouw ontworpen door de architect Brandsma en gebouwd door de lokale aannemers G. Bosma en L. v/d Meulen, in gebruik worden genomen. Men startte met een driejarige opleiding voor smeden, timmeren en schilderen met 29 leerlingen, 6 leraren en 1 conciërge. De laatste was gehuisvest in een tweekamerwoning en een keuken in wat nu het linker zijgedeelte is van het restaurant Het Ambacht.

Bij het 50 jarig bestaan in 1958 telde de school 688 leerlingen, 453 op de dagopleiding en 235 op de avondschool. Van 1962 tot 1984 was sprake van een noodschool aan de Rembrandlaan voor de eerstejaars. De duur van de opleiding die in de crisis halverwege de dertiger jaren was teruggebracht naar 2 leerjaren, werd in 1964 weer uitgebreid naar 3 leerjaren.

Forse uitbreiding van de school

Tien jaar later telde de school al 82 leerlingen en was daarmee even groot als de in 1870 gestichte Rijks H.B.S. aan de Fok. In 1921 werd gestart met de opleiding voor elektricien, in 1932 kwam ook de opleiding autogeen lassen en in 1936 was sprake van invoering van het vak autotechniek. Het leerlingenaantal was ondertussen al gegroeid tot meer dan 200. In de oorlogsjaren 1940-1945 was een deel van de school gevorderd door de Duitse bezetter, alleen de praktijklokalen konden nog gebruikt worden.

Tussen 1952 en 1957 was in een aantal fasen sprake van uit-
breiding van het oorspronkelijke schoolgebouw. De conciërge woning werd bij het onderwijsgedeelte getrokken en op het achterterrein werd een aparte conciërgewoning gebouwd die tot het jaar 1993 als dusdanig dienst heeft gedaan. De laatste uitbreiding betrof een vervanging van de zolderverdieping met zijn karakteristieke dakkapellen door een glazen opbouw in het jaar 1957.

1974 opleiding brood en banketbakken

n 1974 werd de in 1954 gestarte opleiding brood en banketbakken uitbreid tot algemeen consumptief zodat ook koks en bedienend personeel kon worden opgeleid. In 1975 werd de opleiding 4 jarig en rond die tijd waren er al 850 leerlingen. Het lesaantal per week was in fasen ondertussen teruggebracht van 38 naar 30 en het aantal lesdagen van 6 naar 5. In de loop van de jaren ‘70 begon het leerlingenaantal terug te lopen.

De concurrentie van landbouwschool, leao en ulo, maar vooral de oprichting van christelijke lts in de tweede helft van de jaren ‘70 deed zich voelen. Daarnaast verdwenen de parttime opleidingen naar de Streekschool in Leeuwarden en ging het voorbereidende jaar voor de M.T.S eveneens naar Leeuwarden.

Fusie met huishoud- en industrieschool

Tot 1984 was de ambachtsschool, die ondertussen was omgedoopt tot Algemene L.T.S., zowel wat leerlingen als leraren betreft een mannenbolwerk. Leerlingen en leraren van het vrouwelijk geslacht waren een zeldzaamheid. Dat veranderde door de fusie in dat jaar met de huishoud- en industrieschool die in 1929 van start was gegaan en sinds het jaar 1950 aan de Anjelierstraat was gehuisvest.

Het aantal leerlingen dat in de voor afgaande jaren was geslonken bereikte door de fusie een absoluut hoogtepunt met 1135 leerlingen. In mei 1991 kwam een forse uitbreiding van de school tot stand (bouwsom ruim 6 miljoen gulden, het oorspronkelijke gebouw in 1908 had met inrichting 36.000 gulden gekost) op een stuk grond naast en achter Nieuw Friesburg. Het gebouw aan de Anjelierstraat kon toen worden afgestoten.

De historie opgesomd

In 1906 wordt het bestuur van de vereniging gevormd
In 1908 start de bouw van de ambachtsschool
In 1962 verandert het bestuur de naam van de vereniging in “Technische School voor Heerenveen en Omstreken”
In 1984 heet de school voortaan “Scholengemeenschap voor Beroepsvoorbereidend Onderwijs” (S.B.O.)
In 1991 wordt de school weer uitgebreid met een nieuwe aanbouw voor onder meer een ruime kantine
In 2003 wordt besloten dat het schoolgebouw niet meer voldoet aan de geldende eisen en verhuist de opleiding naar een andere locatie
In 2010 koopt Bert Jonker het pand met als doel het pand een bestemming te geven voor Ondernemen, Wonen en Eten